1
为什么？你问我为什么。为什么我来到了这里，为什么又要离开？为什么我要再次前行？我能去哪里？你还想听到什么样的故事？不久后，我就要再次踏上离开的路程了，我没有太多的时间了。我想，等黑夜笼罩时，我便要离开了。所以，听好了。没有太多人听，那些应该听到这些话的人却没有听。听到的人满不在乎。但既然你开口问了我，你值得一个回答。
毫无疑问，我记得我来自哪个小镇，和这里不同，在那边，镇上没有街道穿过，房子零散地分布着。但很整齐，所以我记得那里。从早到晚，小镇上都很亮堂。晚上也是如此，每天晚上，月亮都会准时出现，有时候它像一张微笑的脸，其他时候就像一片土豆。它夜夜徘徊在我的脑海里，却从未在你们镇上出现。太阳一如既往的发着光亮，我从未想过我有一天会希望看到一片乌云，但我的确如此希望。我别无选择。
士兵来的时候我没有看见。我不在那里。那时，我在井边取水。我知道这本是女人的工作，但我身体虚弱的姐姐没有办法去取水。我的母亲正在给婴儿喂奶，而我是唯一可以去的人。我不喜欢去打水，因为那些女孩会偷偷地取笑我。有时，我宁愿死于口渴。当然，我不会真的如此。口渴不是一件好笑的事情，特别是你不知道下一次喝水在什么时候。
这就是我为什么去井边，因为口渴。我看着母亲带着孩子躺在角落里。我的姐姐因为病痛而哭喊着，我的几个弟弟瘦如草耙，我的父亲一言不发。镇里的每个人都陷入了呆滞的状态。我想，我会被自己吓到。但是我并不害怕。我走到了水井那儿，女孩们已经在那里了。她们的嘲笑声在耳边回荡着，你会以为她们知道了一些我不知道的事情。或许的确是这样。我讨厌她们。我觉得她们在将我撕裂，我觉得我不是我自己了。
我仍然记得井上方的那棵树。此后很长的一段时间里，我都没有看到很多树。这颗大树留有许多藤蔓。这是镇上唯一有“头发”的老东西。除了山羊。所有的山羊都已老去。它们留着胡须，看起来有几百岁了。女孩们聚集在井周围，而男孩们站在树旁。树下，男孩们的汗臭味、动物的腥膻味和苍蝇的腐臭味夹杂混合在一起，臭气熏天，女孩们不喜欢这种臭味，因此她们躲在井边。
我离开水井时，有种恶作剧成功的爽快，这不是我一贯的作风。有个女孩向我咆哮，我觉得这件事同我自己的小指一样小，没什么大不了的。我仍然不明白自己为什么会有这样的感觉。归途漫长。还需要很长的时间才能到家。三个小时的路程，我们现在通常这样说。因为那天取水的只有我一个男孩，所以我是一个人。其他时候，还会有一两个男孩在。在井边时，我们没有交谈，取完水就会立刻回家。正如我所说的，要走很长一段路，才能回到村里。我认为你并不理解我来自哪里。那里和这里有许多不一样的地方。沙子遍布，灌木丛生，形状古怪的树到处存在。那里没有你们这样的山脉，田野或者大城镇。我走了，但我没有特别考虑任何事情。我之所以走，是因为我真的没有什么可看的。我走了，因为我必须回家。
我到家时，没有一个人在。
我的母亲，小婴儿，我的爸爸，我的姐姐，我的弟弟，邻居。他们都消失了。无影无踪。除了几只小狗以外，其他动物也消失了。但小狗死了。在一堵墙后，还有一只白山羊(活的)。这个地方有种怪异的安静。即使是那只活着的山羊，也诡异地保持沉默。我头顶的天空仍然是蓝色的，但却听不到一声鸟叫。整个村庄空荡荡的。你会以为某种风暴已经卷席了所有人。
我放下水，只想逃跑。但我能跑到哪里呢？花三个小时跑回水井旁？我没有离开，我在房内到处转转。每间屋子都像往常一样。一切都像以往一样。鞋子整齐地堆在某些屋子里。其他的房间内还放着装满食物的陶罐。但在任何一个房间里，我都没有发现造成这一切的罪魁祸首。
起初我低语，“有人吗？”没有回答。
“有人吗？”我提高我的音量。
几分钟后，我用我最大的音量喊道，“这里有人吗？大家在哪里？你们在哪里？”我大声喊着爸爸妈妈。我呼唤着村长汉莎。我一直在呼唤着他们，直到我的声音变得嘶哑。但是没有人回答我，甚至连回答的一丝迹象都不存在，连山羊都呆滞不动。
3
“我是法蒂玛。”她说，“很高兴你能幸免于难。”
我说：“我也是。”但其实我没有时间考虑这些。
“你要去哪里?”她问我。
“有人要我往欧洲去。”我回答。
“我们都要去欧洲。”她说着，脸上一直保持着微笑，“但是你具体想要去欧洲哪个地方呢？”
“我不知道。”我答，“但是欧洲应该没有多大。”
“欧洲很大，人口众多。”
“还很富饶。”我说。因为我听到的所有故事都说，欧洲的街道铺满黄金，每个人都很富有。
“我对这些一无所知。”她平静地说，“我只知道那里没有战争，其他的什么都不在乎。”
我沉默，想起尸横遍地的村庄，狗舔舐着尸体，烹煮食物用的瓦罐弥漫着硝烟……她注意到了我的沉默，然后用审视的目光看着我。
“你参加了战争?”她问道。
我说：“我没有参与战争，但是战争迫使我卷入其中。”
“我也一样。”她说，“我没有招惹任何人，但是战争蛮不讲理地不请自来。你父母呢？”
“不知道。”
“那他们也许已经不在人世了，你的兄弟姐妹呢？”
“也不清楚。”，
“他们或许也已经不在了。”
“你的家人呢？”我把问题抛还给她，这些话让我痛彻心扉。
“跟你一样。”她说，“士兵们闯进来了。”
这句话在我耳边不断回响：“士兵来啦！”“士兵来啦!”“士兵来啦！”
“我的村庄也闯进了一群拿着枪的士兵，紧接着末日降临了。士兵们走过的地方，人们无一幸免，他们一边前进一边收割生命。”
4
“那就是你们要去的地方。”他说着，出其不意地拿出一支机关枪。
“都跳到水里去！”他大声命令，“旅程结束了！欧洲近在眼前！如果会游泳就游过去！如果不会也一样！”他冷冷地笑。
说着，他抓住离他最近的一个人，把他扔入海中。他把一个对他大喊大叫的人痛揍一顿，接着用枪托猛击在另一个人的头部。这个时候，我们中的一些人已经跳入海里了，其他人站在一旁慌乱地四处看。直到巨大的黑影从船尾跃起，一个男人冲破月光，扑向独眼的男人。枪声立即响起，紧接着一声令人窒息的绝望轰鸣，阴影霎时被抹去。一切到此为止，人们都争相开始跳海。
“如果你们能再次搭乘这条船，我会要价便宜些!”他笑着说，看着人们一个一个地消失在海里。
“抓住我的手臂!”法蒂玛喊道，因为她离我最近。
“可是我不会游泳!”我喊。
“没关系，”她说，“我游得不错，可以带着你一起。”
当我从船上跳下来的时候，听见了欢快的呼喊和嘲笑声，看见一个人嘴里有羽毛，一只爪子划过天空，一只漆黑的眼睛跟着我一起下沉，下沉，下沉直至大海深处。
6
我朝着声音嘈杂的地方走去，这里道路四通八达，汽车随处可见。我随着大多数人走的方向而去，我仍然很虚弱，因为我晕倒过，大脑缺氧，因为那场“海洋旅程”，还因为我不知自己身在何处。
这里的每个人都穿着繁复的衣服，而我却衣不蔽体。这里的天气也不是特别寒冷，但是我每走一步，都觉得湿气源源不断浸入身体。我真的不知道我在哪里，街道和路标上都有字母，但是我既不会读也不会写，所以那些字母毫无用处。我确实身处欧洲，这毋庸置疑，但是欧洲既潮湿又沉闷，毫无奇特之处无聊又无趣。
法蒂玛不知所踪，我的旅伴不在了，我就变成孤家寡人，没有钱没有食物还语言不通。但我还活着，庆幸自己还活着；我活着，因为同行的路人眼中没有惊恐；我活着，感叹生命的美好：我还能唱能跳，会哭会笑。可是我能哭但不想哭，即使一路走来经历过如此多的绝望，我却一点哭意都没有。
那天晚上，我睡在街角。
1
Cén fáth? Cén fáth, a deir tú liom. Cén fáth ar tháinig mé anseo, agus anois go bhfuil mé ag imeacht? Cén fáth a bhfuilim ag gluaiseacht arís? Agus cá bhfuil mo thriall? Cén méid den scéal sin atá uait? Beidh orm gluaiseacht gan mhoill, níl a oiread sin ama againn. Cuid mhaith den oíche, is dócha. Mar sin, éist liom. Is beag duine a d’éist, agus na daoine a d’éist níor chuala. Na daoine a chuala ba chuma leo. Ach ó chuir tú an cheist, tá freagra ag dul duit.
Is cuimhin liom an baile arbh as dom, gan amhras. Ní baile é mar atá agaibhse anseo. Ní dheachaigh aon tsráid tríd. Bhí na tithe scaipthe. Ach iad néata, mar is cuimhin liom. Ach bhí sé geal, geal ó mhaidin go hoíche. Bhí an oíche geal freisin. An ghealach ann gach oíche. Uaireanta mar a bheadh aghaidh ag gáire. Uaireanta eile mar a bheadh slisne de phráta. Ach bhí sí os mo chionn gach oíche, ar shlí nach mbíonn sí anseo. An ghrian ag taitneamh de shíor. Níor cheap mé riamh go mbeadh grá agam do scamaill arís. Ach beidh. Ní bheidh aon dul as agam.
Ní fhaca mé na saighdiúirí nuair a tháinig siad. Ní raibh mé ann. Bhí mé amuigh ag an tobar ag fáil uisce. Obair mná, tá a fhios agam, ach bhí mo dheirfiúr rólag le dul ann. Bhí mo mhathair ag cothú an linbh, agus ba mise an t-aon duine amháin a d’fhéadfadh dul ann. Ba ghráin liom í mar obair. Na cailíní go léir ag magadh fúm. Uaireanta b’fhearr liom bás a fháil den tart. Ach níorbh fhearr, dáiríre. Ní cúis gháire é an tart. Go háirithe an tart nuair nach bhfuil a fhios agat an bhfaighidh tú deoch eile go deo.
B’in é an fáth a ndeachaigh mé go dtí an tobar. An tart. Agus cuimhne mo mháthar sínte sa chúinne leis an leanbh. Mo dheirfiúr ag gol. Mo chuid deartháireacha chomh seang leis an maide. M’athair gan focal as. Eagla ar gach duine sa bhaile. Eagla roimh an eagla, shíl mé. Ach gan aon eagla ormsa. Chuaigh mé go dtí an tobar. Bhí na cailíní ann romham. Iad ag scigireacht is ag gáire. Cheapfá go raibh rud éigin ar eolas acu nach raibh ar eolas agamsa. B’fhéidir go raibh. Bhí fuath agam dóibh. Bhraith mé go raibh rud éigin á bhaint acu díom. Bhraith mé nár mise mé féin.
Is cuimhin liom anois an crann os cionn an tobair. Ní fhaca mé mórán crann ina dhiaidh sin go ceann tamaill. Crann mór a bhí ann a raibh mórán gruaige aige. Ba é an t-aon seanrud ar an mbaile a raibh aon ghruaig air. Seachas an gabhar. Ach bhí na gabhair go léir sean. Bhí meigeall orthu, agus féachaint na gcéadta bliain ina ngnúis. Bhíodh na cailíní timpeall ar an tobar, fad is a bhíodh na buachaillí timpeall ar an gcrann. Na buachaillí agus na hainmhithe. Na buachaillí agus na hainmhithe agus na cuileoga. Na buachaillí agus na hainmhithe agus na cuileoga agus an boladh. Níor thaitin boladh leis na cailíní. B’in é an fáth a mbídís in aice leis an uisce.
Bhí drochaoibh orm nuair a d’fhág mé an tobar. Ní raibh mé istigh liom féin ná le haon duine eile. Rinne cailín amháin drannadh liom, agus bhraith mé chomh beag le mo lúidín. Ní thuigim fós cén fáth ar bhraith mé mar sin. Bhí siúl fada agam ar ais go dtí an baile. Siúl fada fada. Siúl trí huair an chloig, mar a deirimid anois. Bhí mé liom fein, mar ba mé an t-aon bhuachaill amháin ag an tobar an lá sin. Laethanta eile, bhíodh duine nó beirt. Ar mo nós féin. Daoine nach raibh aon dul as acu. Ní deirimis mórán, fad is a bhímis ann. An t-uisce a thógaint, agus imeacht linn. Siúl fada, mar a dúirt mé, go dtí an baile. Ní dócha go dtuigfeá an taobh tíre arbh as mé. Ní raibh mórán ann. Gaineamh is mó, agus sceacha, agus crann thall is abhus. Ní raibh sléibhte mar atá anseo. Ná páirceanna, ná bailte móra. Shiúil mise ach ní raibh mé ag cuimhneamh ar rud ar bith faoi leith. Shiúil mise mar ní raibh aon rud faoi leith le feiceáil agam. Shiúil mé liom, mar b’éigean dom an baile a shroicheadh.
Nuair a shroich mé an baile, ní raibh aon duine ann romham.
Bhí gach duine imithe. Mo mháthair, an leanbh, m’athair, mo dheirfiúracha, mo dheartháireacha, na comharsana. Bhí siad ar fad imithe. Gan rian orthu. Bhí na hainmhithe imithe freisin, seachas cúpla madra. Agus bhí siad sin marbh. Bhí gabhar bán amháin laistiar de bhalla. Bhí ciúnas aisteach san áit. An gabhar féin, ní raibh gíocs as. Bhí an spéir ghorm fós os mo chionn, ach níor chuala mé éan ar bith. Bhí an baile go léir folamh. Cheapfá gur tháinig gaoth éigin agus gur scuab sí gach duine chun siúil.
Leag mé an t-uisce síos agus tháinig fonn millteanach orm rith as an áit. Ach cá rithfinn? Trí huair an chloig ar ais don tobar? Ina ionad sin, shiúil mé timpeall ar na tithe. Bhí gach teach mar ba chleachtach liom iad. Bhí gach rud mar a bhíodh. Bróga fágtha go néata i dtithe áirithe. Potaí cré agus bia te iontu i dtithe eile. Ach gan duine ar bith iontu. Labhair mé i gcogar ar dtús.
‘An bhfuil aon duine anseo?’
Ach freagra ní bhfuair mé.
‘An bhfuil aon duine anseo?’ a dúirt mé i nglór níos láidre.
Tar éis cúpla nóiméad bhí mé ag béiceach in ard mo ghutha: ‘An bhfuil aon duine anseo? Cá bhfuil gach duine? Cá bhfuil sibh?’
Ghlaoigh mé ar m’athair is ar mo mháthair. Ghlaoigh mé ar Hansa, taoiseach an bhaile. Ghlaoigh mé is ghlaoigh mé is ghlaoigh mé go dtí go raibh mo ghuth caite. Ach freagra ar bith, ná rian de fhreagra ní bhfuair mé. An gabhar féin, d’fhan sé gan corraí as. (Leathanaigh 5-11)
3
‘Is mise Fatima’, ar sise, ‘tá áthas orm gur tháinig tú slán.’
‘Mise freisin’, arsa mise, ach ní raibh mórán ama agam le smaoineamh i gceart air.
‘Cá bhfuil tú ag dul?’ a d’fhiafraigh sí díom.
‘Deirtear liom go bhfuil mé ag dul chun na hEorpa’, arsa mise.
‘Táimid go léir ag dul chun na hEorpa’, ar sise, agus an gáire sin i gcónaí ar a béal, ‘ach cén áit go díreach?’
‘Níl a fhios agam’, arsa mise, ‘ach ní féidir go bhfuil an Eoraip chomh mór sin’.
‘Tá an Eoraip ollmhór, lán de dhaoine.’
‘Lán d’airgead, leis,’ arsa mise, ag cuimhneamh dom ar na scéalta a chuala mé. ‘Deirtear go bhfuil ór le fáil ar na sráideanna, agus go bhfuil gach duine saibhir.’
‘Níl a fhios agam faoi sin,’ ar sise go ciúin, ‘ach is cuma liom fad is nach bhfuil aon chogadh ann.’
Ní dúirt mise faic, ach bhí cuimhne agam ar na corpáin sa bhaile, ar na madraí á líreac, ar an deatach ag éirí ó phota gan bhia. Thug sí an tost faoi deara. Rinne sí an tost a scagadh.
‘Bhí tú sa chogadh?’ Ceist a bhí ann.
‘Ní raibh mise sa chogadh’, a dúirt mé, ‘ach tháinig an cogadh chugam’.
‘Chugamsa freisin’, ar sise, ‘níor thug mé aon chuireadh dó. Tagann an cogadh chugat gan chuireadh, gan iarraidh. Do thuismitheoirí?’
‘Níl a fhios agam’.
‘Ionann sin agus iad a bheith marbh. Do chuid deartháireachta, deirfiúracha?’
‘Níl a fhios agam ach oiread’.
‘Ionann sin agus iad a bheith marbh chomh maith céanna’.
‘Agus tusa?’ Bhí mé ag iarraidh an cheist a chasadh ar ais chuici. Bhí róphianmhar domsa.
‘Mar an gcéanna,’ ar sise. ‘Tháinig na saighdiúirí’.
D’fhan an frása ag sondáil i mo chluasa. ‘Tháinig na saighdiúirí! Tháinig na saighdiúirí! Tháinig na saighdiúirí!’
Tháinig dream éigin chun an bhaile agam féin, agus b’in deireadh leis an mbaile. Tháinig na saighdiúirí agus d’imigh na daoine. D’imigh na daoine nuair a tháinig na saighdiúirí. (Leathanaigh 47-49)
4
‘Gach duine agaibh isteach san fharraige!’ ar seisean mar ordú. ‘Tá an turas thart! Tá an Eoraip ansin thall! An té a bhfuil snámh aige, snámhadh! An té nach bhfuil, bíodh an chearc aige!’ Agus dhein smutadh mór gáire.
Rug greim ar an té is túisce a bhí ina aice, is rop isteach san fharraige é. Bhain slais as duine eile a bhí ag glámáil chuige, agus bhuail buta den ghunna ar chloigeann duine eile. Faoi sin, bhí cuid againn ag léim san fharraige. Cuid eile ina seasamh thart ag féachaint go fiáin ar an spéir. D’ardaigh scáil mhór dhubh aníos as tóin an bháid, fear a scuchfadh an ghealach anuas déarfá, is rinne áladh faoi fhear na leathshúile. Chualathas prap láithreach ón ngunna, prap marbhánta múchta, ach mharaigh an scáil de phreab. B’in deireadh le haon útamáil. Thosaigh cách ar léim isteach san fharraige.
‘Beidh sé níos saoire má thagann sibh an treo seo arís!’ ar seisean de gháire, ag faire na ndaoine ag imeacht leo ina nduine agus ina nduine isteach san fharraige.
‘Beir greim láimhe orm!’ arsa Fatima, ós í a bhí i m’aice.
‘Ach níl aon snámh agam!’ arsa mise.
‘Cuma’, ar sise, ‘is leor a bhfuil agam don bheirt againn’.
Cheap mé gur chuala mé liú áthais agus gáire magaidh agus sinn ag léim den bhád. Cheap mé go bhfaca mé cleití i mbéal fir. Cheap mé go bhfaca mé crúca ag gearradh na spéire. Cheap mé go bhfaca mé poll dubh súile do mo leanúint síos is síos is síos i ndoimhneacht na farraige móire. (Leathanaigh 83-85)
6
Lean mé féin an gleo. Bhí gluaisteáin agus trácht ag imeacht seo is siúd is timpeall is ar ais. Ach chuaigh me san áit a raibh a bhformhór ag dul. Bhí laige éigin orm i gcónaí de bharr gur thit mé i bhfanntais, de bharr an easpa aeir, de bharr an turais farraige, agus de bharr an mhearbhaill a bhí orm faoi cén áit a raibh mé.
Bhí éadaí go leor ar chách anseo, agus mise nocht go maith. Ní hé go raibh sé ar leith fuar, ach bhí an léithe sin ag dul isteach ionam gach coiscéim dar thóg mé. Tuairim dá laghad ní raibh agam faoi cén áit a raibh mé. Bhí litreacha ar na bóithre, agus ar na fógraí ach de cheal léamh is scríobh ba bheag an mhaith domsa iad. Bhí mé san Eoraip, is fíor, ach Eoraip a bhí fliuch, agus tais, agus gruama, Eoraip a bhí gan dathanna.
Bhí Fatima imithe, bhí mo pháirtithe taistil imithe, bhí mise liom féin. Ní raibh airgead agam, ní raibh bia agam, ní raibh focail agam. Ach fós féin, is mé a bhí beo. Bhí mé beo mar tháinig mé slán. Bhí mé beo, mar ní fhaca mé an scian i súile na ndaoine a bhí ag siúl na slí ar gach taobh díom. Bhí mé beo, mar tá an bheatha go maith, agus d’fhéadfainn canadh nó léim nó rince nó gáire. D’fhéadfainn gol, leis, ach in ainneoin na n ainneoin níorbh é sin an fonn a bhí orm.
Chodail mé ar chúinne sráide an oíche sin. (Leathanaigh 124-125)
1
为什么？你问我为什么。为什么我来到了这里，为什么又要离开？为什么我要再次前行？我能去哪里？你还想听到什么样的故事？不久后，我就要再次踏上离开的路程了，我没有太多的时间了。我想，等黑夜笼罩时，我便要离开了。所以，听好了。没有太多人听，那些应该听到这些话的人却没有听。听到的人满不在乎。但既然你开口问了我，你值得一个回答。
毫无疑问，我记得我来自哪个小镇，和这里不同，在那边，镇上没有街道穿过，房子零散地分布着。但很整齐，所以我记得那里。从早到晚，小镇上都很亮堂。晚上也是如此，每天晚上，月亮都会准时出现，有时候它像一张微笑的脸，其他时候就像一片土豆。它夜夜徘徊在我的脑海里，却从未在你们镇上出现。太阳一如既往的发着光亮，我从未想过我有一天会希望看到一片乌云，但我的确如此希望。我别无选择。
士兵来的时候我没有看见。我不在那里。那时，我在井边取水。我知道这本是女人的工作，但我身体虚弱的姐姐没有办法去取水。我的母亲正在给婴儿喂奶，而我是唯一可以去的人。我不喜欢去打水，因为那些女孩会偷偷地取笑我。有时，我宁愿死于口渴。当然，我不会真的如此。口渴不是一件好笑的事情，特别是你不知道下一次喝水在什么时候。
这就是我为什么去井边，因为口渴。我看着母亲带着孩子躺在角落里。我的姐姐因为病痛而哭喊着，我的几个弟弟瘦如草耙，我的父亲一言不发。镇里的每个人都陷入了呆滞的状态。我想，我会被自己吓到。但是我并不害怕。我走到了水井那儿，女孩们已经在那里了。她们的嘲笑声在耳边回荡着，你会以为她们知道了一些我不知道的事情。或许的确是这样。我讨厌她们。我觉得她们在将我撕裂，我觉得我不是我自己了。
我仍然记得井上方的那棵树。此后很长的一段时间里，我都没有看到很多树。这颗大树留有许多藤蔓。这是镇上唯一有“头发”的老东西。除了山羊。所有的山羊都已老去。它们留着胡须，看起来有几百岁了。女孩们聚集在井周围，而男孩们站在树旁。树下，男孩们的汗臭味、动物的腥膻味和苍蝇的腐臭味夹杂混合在一起，臭气熏天，女孩们不喜欢这种臭味，因此她们躲在井边。
我离开水井时，有种恶作剧成功的爽快，这不是我一贯的作风。有个女孩向我咆哮，我觉得这件事同我自己的小指一样小，没什么大不了的。我仍然不明白自己为什么会有这样的感觉。归途漫长。还需要很长的时间才能到家。三个小时的路程，我们现在通常这样说。因为那天取水的只有我一个男孩，所以我是一个人。其他时候，还会有一两个男孩在。在井边时，我们没有交谈，取完水就会立刻回家。正如我所说的，要走很长一段路，才能回到村里。我认为你并不理解我来自哪里。那里和这里有许多不一样的地方。沙子遍布，灌木丛生，形状古怪的树到处存在。那里没有你们这样的山脉，田野或者大城镇。我走了，但我没有特别考虑任何事情。我之所以走，是因为我真的没有什么可看的。我走了，因为我必须回家。
我到家时，没有一个人在。
我的母亲，小婴儿，我的爸爸，我的姐姐，我的弟弟，邻居。他们都消失了。无影无踪。除了几只小狗以外，其他动物也消失了。但小狗死了。在一堵墙后，还有一只白山羊(活的)。这个地方有种怪异的安静。即使是那只活着的山羊，也诡异地保持沉默。我头顶的天空仍然是蓝色的，但却听不到一声鸟叫。整个村庄空荡荡的。你会以为某种风暴已经卷席了所有人。
我放下水，只想逃跑。但我能跑到哪里呢？花三个小时跑回水井旁？我没有离开，我在房内到处转转。每间屋子都像往常一样。一切都像以往一样。鞋子整齐地堆在某些屋子里。其他的房间内还放着装满食物的陶罐。但在任何一个房间里，我都没有发现造成这一切的罪魁祸首。
起初我低语，“有人吗？”没有回答。
“有人吗？”我提高我的音量。
几分钟后，我用我最大的音量喊道，“这里有人吗？大家在哪里？你们在哪里？”我大声喊着爸爸妈妈。我呼唤着村长汉莎。我一直在呼唤着他们，直到我的声音变得嘶哑。但是没有人回答我，甚至连回答的一丝迹象都不存在，连山羊都呆滞不动。
3
“我是法蒂玛。”她说，“很高兴你能幸免于难。”
我说：“我也是。”但其实我没有时间考虑这些。
“你要去哪里?”她问我。
“有人要我往欧洲去。”我回答。
“我们都要去欧洲。”她说着，脸上一直保持着微笑，“但是你具体想要去欧洲哪个地方呢？”
“我不知道。”我答，“但是欧洲应该没有多大。”
“欧洲很大，人口众多。”
“还很富饶。”我说。因为我听到的所有故事都说，欧洲的街道铺满黄金，每个人都很富有。
“我对这些一无所知。”她平静地说，“我只知道那里没有战争，其他的什么都不在乎。”
我沉默，想起尸横遍地的村庄，狗舔舐着尸体，烹煮食物用的瓦罐弥漫着硝烟……她注意到了我的沉默，然后用审视的目光看着我。
“你参加了战争?”她问道。
我说：“我没有参与战争，但是战争迫使我卷入其中。”
“我也一样。”她说，“我没有招惹任何人，但是战争蛮不讲理地不请自来。你父母呢？”
“不知道。”
“那他们也许已经不在人世了，你的兄弟姐妹呢？”
“也不清楚。”，
“他们或许也已经不在了。”
“你的家人呢？”我把问题抛还给她，这些话让我痛彻心扉。
“跟你一样。”她说，“士兵们闯进来了。”
这句话在我耳边不断回响：“士兵来啦！”“士兵来啦!”“士兵来啦！”
“我的村庄也闯进了一群拿着枪的士兵，紧接着末日降临了。士兵们走过的地方，人们无一幸免，他们一边前进一边收割生命。”
4
“那就是你们要去的地方。”他说着，出其不意地拿出一支机关枪。
“都跳到水里去！”他大声命令，“旅程结束了！欧洲近在眼前！如果会游泳就游过去！如果不会也一样！”他冷冷地笑。
说着，他抓住离他最近的一个人，把他扔入海中。他把一个对他大喊大叫的人痛揍一顿，接着用枪托猛击在另一个人的头部。这个时候，我们中的一些人已经跳入海里了，其他人站在一旁慌乱地四处看。直到巨大的黑影从船尾跃起，一个男人冲破月光，扑向独眼的男人。枪声立即响起，紧接着一声令人窒息的绝望轰鸣，阴影霎时被抹去。一切到此为止，人们都争相开始跳海。
“如果你们能再次搭乘这条船，我会要价便宜些!”他笑着说，看着人们一个一个地消失在海里。
“抓住我的手臂!”法蒂玛喊道，因为她离我最近。
“可是我不会游泳!”我喊。
“没关系，”她说，“我游得不错，可以带着你一起。”
当我从船上跳下来的时候，听见了欢快的呼喊和嘲笑声，看见一个人嘴里有羽毛，一只爪子划过天空，一只漆黑的眼睛跟着我一起下沉，下沉，下沉直至大海深处。
6
我朝着声音嘈杂的地方走去，这里道路四通八达，汽车随处可见。我随着大多数人走的方向而去，我仍然很虚弱，因为我晕倒过，大脑缺氧，因为那场“海洋旅程”，还因为我不知自己身在何处。
这里的每个人都穿着繁复的衣服，而我却衣不蔽体。这里的天气也不是特别寒冷，但是我每走一步，都觉得湿气源源不断浸入身体。我真的不知道我在哪里，街道和路标上都有字母，但是我既不会读也不会写，所以那些字母毫无用处。我确实身处欧洲，这毋庸置疑，但是欧洲既潮湿又沉闷，毫无奇特之处无聊又无趣。
法蒂玛不知所踪，我的旅伴不在了，我就变成孤家寡人，没有钱没有食物还语言不通。但我还活着，庆幸自己还活着；我活着，因为同行的路人眼中没有惊恐；我活着，感叹生命的美好：我还能唱能跳，会哭会笑。可是我能哭但不想哭，即使一路走来经历过如此多的绝望，我却一点哭意都没有。
那天晚上，我睡在街角。
1
Cén fáth? Cén fáth, a deir tú liom. Cén fáth ar tháinig mé anseo, agus anois go bhfuil mé ag imeacht? Cén fáth a bhfuilim ag gluaiseacht arís? Agus cá bhfuil mo thriall? Cén méid den scéal sin atá uait? Beidh orm gluaiseacht gan mhoill, níl a oiread sin ama againn. Cuid mhaith den oíche, is dócha. Mar sin, éist liom. Is beag duine a d’éist, agus na daoine a d’éist níor chuala. Na daoine a chuala ba chuma leo. Ach ó chuir tú an cheist, tá freagra ag dul duit.
Is cuimhin liom an baile arbh as dom, gan amhras. Ní baile é mar atá agaibhse anseo. Ní dheachaigh aon tsráid tríd. Bhí na tithe scaipthe. Ach iad néata, mar is cuimhin liom. Ach bhí sé geal, geal ó mhaidin go hoíche. Bhí an oíche geal freisin. An ghealach ann gach oíche. Uaireanta mar a bheadh aghaidh ag gáire. Uaireanta eile mar a bheadh slisne de phráta. Ach bhí sí os mo chionn gach oíche, ar shlí nach mbíonn sí anseo. An ghrian ag taitneamh de shíor. Níor cheap mé riamh go mbeadh grá agam do scamaill arís. Ach beidh. Ní bheidh aon dul as agam.
Ní fhaca mé na saighdiúirí nuair a tháinig siad. Ní raibh mé ann. Bhí mé amuigh ag an tobar ag fáil uisce. Obair mná, tá a fhios agam, ach bhí mo dheirfiúr rólag le dul ann. Bhí mo mhathair ag cothú an linbh, agus ba mise an t-aon duine amháin a d’fhéadfadh dul ann. Ba ghráin liom í mar obair. Na cailíní go léir ag magadh fúm. Uaireanta b’fhearr liom bás a fháil den tart. Ach níorbh fhearr, dáiríre. Ní cúis gháire é an tart. Go háirithe an tart nuair nach bhfuil a fhios agat an bhfaighidh tú deoch eile go deo.
B’in é an fáth a ndeachaigh mé go dtí an tobar. An tart. Agus cuimhne mo mháthar sínte sa chúinne leis an leanbh. Mo dheirfiúr ag gol. Mo chuid deartháireacha chomh seang leis an maide. M’athair gan focal as. Eagla ar gach duine sa bhaile. Eagla roimh an eagla, shíl mé. Ach gan aon eagla ormsa. Chuaigh mé go dtí an tobar. Bhí na cailíní ann romham. Iad ag scigireacht is ag gáire. Cheapfá go raibh rud éigin ar eolas acu nach raibh ar eolas agamsa. B’fhéidir go raibh. Bhí fuath agam dóibh. Bhraith mé go raibh rud éigin á bhaint acu díom. Bhraith mé nár mise mé féin.
Is cuimhin liom anois an crann os cionn an tobair. Ní fhaca mé mórán crann ina dhiaidh sin go ceann tamaill. Crann mór a bhí ann a raibh mórán gruaige aige. Ba é an t-aon seanrud ar an mbaile a raibh aon ghruaig air. Seachas an gabhar. Ach bhí na gabhair go léir sean. Bhí meigeall orthu, agus féachaint na gcéadta bliain ina ngnúis. Bhíodh na cailíní timpeall ar an tobar, fad is a bhíodh na buachaillí timpeall ar an gcrann. Na buachaillí agus na hainmhithe. Na buachaillí agus na hainmhithe agus na cuileoga. Na buachaillí agus na hainmhithe agus na cuileoga agus an boladh. Níor thaitin boladh leis na cailíní. B’in é an fáth a mbídís in aice leis an uisce.
Bhí drochaoibh orm nuair a d’fhág mé an tobar. Ní raibh mé istigh liom féin ná le haon duine eile. Rinne cailín amháin drannadh liom, agus bhraith mé chomh beag le mo lúidín. Ní thuigim fós cén fáth ar bhraith mé mar sin. Bhí siúl fada agam ar ais go dtí an baile. Siúl fada fada. Siúl trí huair an chloig, mar a deirimid anois. Bhí mé liom fein, mar ba mé an t-aon bhuachaill amháin ag an tobar an lá sin. Laethanta eile, bhíodh duine nó beirt. Ar mo nós féin. Daoine nach raibh aon dul as acu. Ní deirimis mórán, fad is a bhímis ann. An t-uisce a thógaint, agus imeacht linn. Siúl fada, mar a dúirt mé, go dtí an baile. Ní dócha go dtuigfeá an taobh tíre arbh as mé. Ní raibh mórán ann. Gaineamh is mó, agus sceacha, agus crann thall is abhus. Ní raibh sléibhte mar atá anseo. Ná páirceanna, ná bailte móra. Shiúil mise ach ní raibh mé ag cuimhneamh ar rud ar bith faoi leith. Shiúil mise mar ní raibh aon rud faoi leith le feiceáil agam. Shiúil mé liom, mar b’éigean dom an baile a shroicheadh.
Nuair a shroich mé an baile, ní raibh aon duine ann romham.
Bhí gach duine imithe. Mo mháthair, an leanbh, m’athair, mo dheirfiúracha, mo dheartháireacha, na comharsana. Bhí siad ar fad imithe. Gan rian orthu. Bhí na hainmhithe imithe freisin, seachas cúpla madra. Agus bhí siad sin marbh. Bhí gabhar bán amháin laistiar de bhalla. Bhí ciúnas aisteach san áit. An gabhar féin, ní raibh gíocs as. Bhí an spéir ghorm fós os mo chionn, ach níor chuala mé éan ar bith. Bhí an baile go léir folamh. Cheapfá gur tháinig gaoth éigin agus gur scuab sí gach duine chun siúil.
Leag mé an t-uisce síos agus tháinig fonn millteanach orm rith as an áit. Ach cá rithfinn? Trí huair an chloig ar ais don tobar? Ina ionad sin, shiúil mé timpeall ar na tithe. Bhí gach teach mar ba chleachtach liom iad. Bhí gach rud mar a bhíodh. Bróga fágtha go néata i dtithe áirithe. Potaí cré agus bia te iontu i dtithe eile. Ach gan duine ar bith iontu. Labhair mé i gcogar ar dtús.
‘An bhfuil aon duine anseo?’
Ach freagra ní bhfuair mé.
‘An bhfuil aon duine anseo?’ a dúirt mé i nglór níos láidre.
Tar éis cúpla nóiméad bhí mé ag béiceach in ard mo ghutha: ‘An bhfuil aon duine anseo? Cá bhfuil gach duine? Cá bhfuil sibh?’
Ghlaoigh mé ar m’athair is ar mo mháthair. Ghlaoigh mé ar Hansa, taoiseach an bhaile. Ghlaoigh mé is ghlaoigh mé is ghlaoigh mé go dtí go raibh mo ghuth caite. Ach freagra ar bith, ná rian de fhreagra ní bhfuair mé. An gabhar féin, d’fhan sé gan corraí as. (Leathanaigh 5-11)
3
‘Is mise Fatima’, ar sise, ‘tá áthas orm gur tháinig tú slán.’
‘Mise freisin’, arsa mise, ach ní raibh mórán ama agam le smaoineamh i gceart air.
‘Cá bhfuil tú ag dul?’ a d’fhiafraigh sí díom.
‘Deirtear liom go bhfuil mé ag dul chun na hEorpa’, arsa mise.
‘Táimid go léir ag dul chun na hEorpa’, ar sise, agus an gáire sin i gcónaí ar a béal, ‘ach cén áit go díreach?’
‘Níl a fhios agam’, arsa mise, ‘ach ní féidir go bhfuil an Eoraip chomh mór sin’.
‘Tá an Eoraip ollmhór, lán de dhaoine.’
‘Lán d’airgead, leis,’ arsa mise, ag cuimhneamh dom ar na scéalta a chuala mé. ‘Deirtear go bhfuil ór le fáil ar na sráideanna, agus go bhfuil gach duine saibhir.’
‘Níl a fhios agam faoi sin,’ ar sise go ciúin, ‘ach is cuma liom fad is nach bhfuil aon chogadh ann.’
Ní dúirt mise faic, ach bhí cuimhne agam ar na corpáin sa bhaile, ar na madraí á líreac, ar an deatach ag éirí ó phota gan bhia. Thug sí an tost faoi deara. Rinne sí an tost a scagadh.
‘Bhí tú sa chogadh?’ Ceist a bhí ann.
‘Ní raibh mise sa chogadh’, a dúirt mé, ‘ach tháinig an cogadh chugam’.
‘Chugamsa freisin’, ar sise, ‘níor thug mé aon chuireadh dó. Tagann an cogadh chugat gan chuireadh, gan iarraidh. Do thuismitheoirí?’
‘Níl a fhios agam’.
‘Ionann sin agus iad a bheith marbh. Do chuid deartháireachta, deirfiúracha?’
‘Níl a fhios agam ach oiread’.
‘Ionann sin agus iad a bheith marbh chomh maith céanna’.
‘Agus tusa?’ Bhí mé ag iarraidh an cheist a chasadh ar ais chuici. Bhí róphianmhar domsa.
‘Mar an gcéanna,’ ar sise. ‘Tháinig na saighdiúirí’.
D’fhan an frása ag sondáil i mo chluasa. ‘Tháinig na saighdiúirí! Tháinig na saighdiúirí! Tháinig na saighdiúirí!’
Tháinig dream éigin chun an bhaile agam féin, agus b’in deireadh leis an mbaile. Tháinig na saighdiúirí agus d’imigh na daoine. D’imigh na daoine nuair a tháinig na saighdiúirí. (Leathanaigh 47-49)
4
‘Gach duine agaibh isteach san fharraige!’ ar seisean mar ordú. ‘Tá an turas thart! Tá an Eoraip ansin thall! An té a bhfuil snámh aige, snámhadh! An té nach bhfuil, bíodh an chearc aige!’ Agus dhein smutadh mór gáire.
Rug greim ar an té is túisce a bhí ina aice, is rop isteach san fharraige é. Bhain slais as duine eile a bhí ag glámáil chuige, agus bhuail buta den ghunna ar chloigeann duine eile. Faoi sin, bhí cuid againn ag léim san fharraige. Cuid eile ina seasamh thart ag féachaint go fiáin ar an spéir. D’ardaigh scáil mhór dhubh aníos as tóin an bháid, fear a scuchfadh an ghealach anuas déarfá, is rinne áladh faoi fhear na leathshúile. Chualathas prap láithreach ón ngunna, prap marbhánta múchta, ach mharaigh an scáil de phreab. B’in deireadh le haon útamáil. Thosaigh cách ar léim isteach san fharraige.
‘Beidh sé níos saoire má thagann sibh an treo seo arís!’ ar seisean de gháire, ag faire na ndaoine ag imeacht leo ina nduine agus ina nduine isteach san fharraige.
‘Beir greim láimhe orm!’ arsa Fatima, ós í a bhí i m’aice.
‘Ach níl aon snámh agam!’ arsa mise.
‘Cuma’, ar sise, ‘is leor a bhfuil agam don bheirt againn’.
Cheap mé gur chuala mé liú áthais agus gáire magaidh agus sinn ag léim den bhád. Cheap mé go bhfaca mé cleití i mbéal fir. Cheap mé go bhfaca mé crúca ag gearradh na spéire. Cheap mé go bhfaca mé poll dubh súile do mo leanúint síos is síos is síos i ndoimhneacht na farraige móire. (Leathanaigh 83-85)
6
Lean mé féin an gleo. Bhí gluaisteáin agus trácht ag imeacht seo is siúd is timpeall is ar ais. Ach chuaigh me san áit a raibh a bhformhór ag dul. Bhí laige éigin orm i gcónaí de bharr gur thit mé i bhfanntais, de bharr an easpa aeir, de bharr an turais farraige, agus de bharr an mhearbhaill a bhí orm faoi cén áit a raibh mé.
Bhí éadaí go leor ar chách anseo, agus mise nocht go maith. Ní hé go raibh sé ar leith fuar, ach bhí an léithe sin ag dul isteach ionam gach coiscéim dar thóg mé. Tuairim dá laghad ní raibh agam faoi cén áit a raibh mé. Bhí litreacha ar na bóithre, agus ar na fógraí ach de cheal léamh is scríobh ba bheag an mhaith domsa iad. Bhí mé san Eoraip, is fíor, ach Eoraip a bhí fliuch, agus tais, agus gruama, Eoraip a bhí gan dathanna.
Bhí Fatima imithe, bhí mo pháirtithe taistil imithe, bhí mise liom féin. Ní raibh airgead agam, ní raibh bia agam, ní raibh focail agam. Ach fós féin, is mé a bhí beo. Bhí mé beo mar tháinig mé slán. Bhí mé beo, mar ní fhaca mé an scian i súile na ndaoine a bhí ag siúl na slí ar gach taobh díom. Bhí mé beo, mar tá an bheatha go maith, agus d’fhéadfainn canadh nó léim nó rince nó gáire. D’fhéadfainn gol, leis, ach in ainneoin na n ainneoin níorbh é sin an fonn a bhí orm.
Chodail mé ar chúinne sráide an oíche sin. (Leathanaigh 124-125)
